Rekenproject: Basale rekenvaardigheden

Ben Wilbrink

rekendidactiek
    algoritmen
    getalbegrip
    basale rekenvaardigheden — ‘cijferen’
    optellenaftrekkenvermenigvuldigendelenbreukenmeten
    meetkundealgebra en rekenen
    materialen




De strijd om de kwaliteit van het Nederlandse rekenonderwijs draait om de basale rekenvaardigheden: de standaardbewerkingen optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen, voor natuurlijke getallen, breuken, en decimale getallen. Daar horen onderwerpen uit het domein meten bij, natuurlijk. Dit zijn vaardigheden die volstrekt onvoldoende worden beheerst door veel havo- en vwo-leerlingen die naar het hoger onderwijs gaan. De positie van de Freudenthal-groep is altijd geweest dat het in deze post-moderne tijd niet meer gaat om rekenen — dat doe je gewoon op de rekenmachine — maar om wiskundig denken bij contexten. Deze opvatting heeft uiteindelijk mede geleid tot verwaarlozing van de basale rekenvaardigheden, en daarmee tot erosie van de basis die nodig is om met vrucht verder te kunnen studenren in vakken die een sterk beroep op wiskunde doen.


Ben Wilbrink en Joost Hulshof (in druk): De wet, het rekenen, en de rekentoets in de eindexamens havo/vwo. Invoering van de rekentoets havo/vwo in 2014. Examens. Tijdschrift voor de Toetspraktijk, jaargang 8, nummer 3 (september).



Inspectie van het Onderwijs (februari 2011). Automatiseren bij rekenenwiskunde. Een onderzoek naar het automatiseren van basisbewerkingen rekenen-wiskunde in het basisonderwijs. pdf.


Het automatiseren van basisbewerkingen rekenen-wiskunde wordt regelmatig genoemd als tekortkoming in rekenen-wiskundemethodes. Daarom heeft de Inspectie van het Onderwijs een onderzoek uitgevoerd naar dit aspect van het rekenonderwijs. Het onderzoek is uitgevoerd op een steekproef van 132 scholen, waarbij een onderscheid is gemaakt tussen scholen met goede rekenprestaties en scholen met zwakke rekenprestaties.

Eén van de verklaringen voor lage rekenresultaten werd gezocht in tekorten in het leerstofaanbod en hoe scholen hiermee omgaan. Het voorliggende onderzoek richt zich op een onderdeel van het reken-wiskundeonderwijs, dat zowel op scholen als door deskundigen regelmatig als tekortkoming in reken-wiskundemethodes wordt genoemd, namelijk het automatiseren van basisbewerkingen. Dit onderdeel van het rekenonderwijs heeft betrekking op Kerndoel 27, waar over de basisbewerkingen rekenen-wiskunde wordt aangegeven: De leerlingen leren de basisbewerkingen met gehele getallen in elk geval tot 100 snel uit het hoofd uitvoeren, waarbij optellen en aftrekken tot 20 en de tafels van buiten gekend zijn.

Zestig procent van de scholen is tevreden over het automatiseringsaanbod van de gebruikte methode. Vrijwel alle scholen zetten echter additionele materialen in voor het automatiseren van de basisbewerkingen. De helft van de scholen heeft een doorgaande lijn in de gebruikte additionele materialen aangebracht. Scholen die tevreden zijn over het aanbod uit de gebruikte reken-wiskundemethode zetten relatief weinig extra materialen in. Dit is in lijn met de verwachting. Opvallend is echter dat deze scholen lagere eindopbrengsten voor rekenen-wiskunde hebben, de ontwikkeling van hun leerlingen minder goed volgen en hun systeem van kwaliteitszorg minder goed op orde hebben. Het is derhalve niet uit te sluiten dat deze scholen beperkt zicht hebben op de kwaliteit van hun rekenonderwijs en ten onrechte geen of weinig extra materialen naast de methode inzetten.



Jan van de Craats (8 augustus 2007). Rekenvaardigheden op de basisschool Discussiestuk ten dienste van de Expertgroep Doorlopende Leerlijnen Rekenen en Taal. pdf



Egbert Harskamp (1999). Wiskie onder de loupe. Nieuwe Wiskrant. html



26 september 2011 \ contact ben at at at benwilbrink.nl    

Valid HTML 4.01!   http://www.benwilbrink.nl/projecten/basale_rekenvaardigheden.htm