Mevrouw Anne Verschraagen nodigde mij uit om mijn opmerkingen op Twitter (zie hier) op papier te zetten en aan het Platform te sturen. Dat doe ik graag, na een beetje bijschaven, maar toch in de stijl van Twitter blijvend.
Citaten uit het advies geef ik in boxen aan. Ik moet aannemen dat het Platform met een eigen professioneel oordeel is gekomen, niet met een samenvatting van de ontvangen meningen, en ga daar dan ook van uit.
Het Platform snijdt een reeks grote thema’s aan, dat is voor een commentator nog niet zo eenvoudig om mee om te gaan. Ik kies enkele opmerkelijke opvattingen van het Platform, en geef daar een kort commentaar op met verwijzing naar relevante literatuur.
Het Platform heeft een somber beeld over digitale media in 2032. Het is een raar idee dat ICT in 2032 zo beroerd zou zijn dat er twee decennia scholing nodig is om ermee om te kunnen gaan. Kijk of ik er zelf 17 jaar geleden (ver) naast zat, in een analyse gemaakt voor OCW: Wilbrink (1997). Ik dien hem nu opnieuw in, bij uw Platform.
Dit is de ideologie die elders ‘progressivism’ heet en wortelt in 18e en 19e eeuw Jean-Jacques Rousseau, Herbert Spencer (social darwinism), en John Dewey; Jean Piaget ook. Tot deze ideologie horen ook het recentere constructivisme en situationisme, zie daarvoor (Wilbrink, 2014)).
Typisch progressivisme is het volgende idee:
Herbert Spencer gebruikte het beeld van de groei van het embryo: zo zou ook kennis een kwestie zijn van ‘ontplooiing’ van wat in de kiem al aanwezig is. Docu: Egan 2002 Getting it wrong from the beginning. Our progressivist inheritance from Spencer, Dewey & Piaget.
Een ideologie bestendigen is niet verboden, maar het zou het Platform sieren om ideologie ook als zodanig te benoemen. Het Platform zegt juist dat zijn ideeën berusten op inzichten uit wetenschappelijk onderzoek. Hier ligt een integriteitsprobleem.
Waar komt dit vandaan? Van het CPB, van de OECD? Ik ben bang dat dit onderwijs-kwakzalverij is, pseudo-wetenschap, afkomstig van Carol Dweck (of mindset fame), James Heckman, en te gretig omarmd door zowel het CPB als de OECD.
Hoe ‘persoonsvorming’ gestalte te geven? Niet, dus. Dit is een brug te ver, want invasion of privacy. We hebben het over leerplichtig onderwijs. Het kan niet zo zijn dat je daarvoor je persoonlijkheid bij de voordeur inlevert. Het is een lastig punt, want over de te vergaande voorstellen van James Heckman ken ik nog geen maatschappelijke discussie. (Er zijn wel enkele kritische blogs op internet te vinden. Alfie Kohn over ‘Growth Mindset’ (Kohn, 2015), en Heather Fearn over Heckman (Fearn, 2015).
Maar het kan helpen om tegenover die ‘persoonsvorming’ gewoon ‘vorming’ te zetten. Literatuur: Martha Nussbaum.
Vorming? Is dit vorming:
Wat daar verder op volgt in deze tekst is van een verpletterend simplisme. Van rekenen leer je logisch redeneren. Etcetera. Het idee dat je van rekenen, wiskunde, Latijn ‘leert denken’ is typisch 19e eeuws (zie Wilbrink webpagina), en weggeblazen door een publicatie van de psychologen Thorndike en Woodworth 1901.
Grappig:
In 2032 is vertalen juist een ICT-klusje geworden.
Paul Schnabel, radio 1:
Dit is een groot thema. Kennis in je hoofd of kennis in the cloud is het verschil tussen rijkdom en armoe. Met kennis in the cloud kun je niet werken/lezen/schrijven. Iedere student cognitieve psychologie moet het verschil kunnen uitleggen. Uit een enorme hoeveelheid verworven kennis is spontaan (autonoom) de juiste kennis op het juiste moment beschikbaar. Probeer dat eens wanneer je iets uit the cloud nodig hebt waarvan je niet eens weet wat het is, anders zou je het niet hoeven opzoeken.
Er is scherpe kritiek geuit op het door het Platform devalueren van kennisverwerving (zie o.a. Van der Helden & Bekkering, 2015; maar ook kritiek van elders zoals Radice en Willingham). Die kritiek kan mij niet scherp genoeg zijn, zonder kennis is de mens niets. Heeft het Platform dan geen psycholoog in de buurt?
Paul Schnabel in Nieuwsuur:
Hoezo? Bied juist ICT-vrij onderwijs! Publiek onderwijs is een vrijplaats in de samenleving, laten we dat karakter vooral bewaken. Het argument van Paul Schnabel is een drogreden, een non-sequitur.
Het Platform:
Kennis: prima. Maar interdisciplinair? Zo gaat het onderwijs naar de barrebiezen. Dit gaat voorbij aan juist de kracht van disciplinaire structuren in de wetenschappelijke wereld, en waarom niet tevens in die van het onderwijs? (Wilbrink & Roos, 1990). Een voorbeeld van een uit de hand gelopen ‘mix van disciplines’, juist in het onderwijs: realistisch rekenen, dat is rekenen vermengd met zaakvakken. Neem kennis van de dagelijkse ellende en politieke stress over de rekentoetsen in de eindexamens vo en mbo.
Het Platform kiest voor ‘21e-eeuwse vaardigheden’ zonder die zo te benoemen:
Kennis vervliegt zo in projectonderwijs en ‘koppeling’ aan vakoverstijgende vaardigheden. De psychologische onzin daargelaten: het Platform denkt dat leerlingen allemaal einsteintjes zijn, die kunnen dat wel aan?
Die ‘vakoverstijgende vaardigheden’ kritisch denken, probleemoplossen, bestaan niet, zie Wilbrink webpagina over ‘21e-eeuwse vaardigheden’. NB: die laatste term alleen al duidt op een pseudo-wetenschappelijke oorsprong. Kritisch denken (zie ook Willingham, 2007) en probleemoplossen bestaan niet als generieke, domein-overstijgende, vaardigheden, tenzij we dat intelligentie noemen; alleen in domein-gebonden vorm. Een nobelprijswinnaar-economie is daarmee nog geen autoriteit op psychologisch gebied. Enzovoort.
Onderwijs inrichten op niet bestaande ‘vaardigheden’ levert uiteraard tijdverspilling en enorm economisch risico op. Casus, alweer: ons realistisch rekenonderwijs en zijn doodgeboren kindje de rekentoets.
Leiden, 27 oktober 2015.
Kieran Egan (2002). Getting it wrong from the beginning. Our progressivist inheritance from Spencer, Dewey & Piaget. New Haven: Yale University Press. isbn 0300094337 [Een blog van Egan: Getting it wrong from the beginning. The mismatch between school and children’s minds. webpagina.]
Heather Fearn (June 1, 2015). ‘The Hydra’ . . . or ‘Weikart and Scweinhart’s [Perry] High/Scope Preschool Curriculum comparison Study Through Age 23’ and Lifetime Effects: The HighScope Perry Preschool Study Through Age 40 (2005)
https://heatherfblog.wordpress.com/2015/06/01/the-hydra/
Jurjen van der Helden en Harold Bekkering (15 oktober 2015). Leren zonder feiten is een gevaarlijke illusie. De Volksk r a n t opinie
Alfie Kohn (August 16, 2015). The perils of ‘Growth Mindset’ education: Why we’re trying to fix our kids when we should be fixing the system.
How a promising but oversimplified idea caught fire, then got coopted by conservative ideology.
http://www.salon.com/2015/08/16/the_education_fad_thats_hurting_our_kids_what_you_need_to_know_about_growth_mindset_theory_and_the_harmful_lessons_it_imparts/
Martha C. Nussbaum (2010). Not for Profit. Why Democracy Needs the Humanities. Princeton University Press. isbn 9780691140643
Martha C. Nussbaum (2011). Creating capabilities. The human development approach. Belknap Press/Harvard University Press. isbn 9780674050549
Tim Kautz, James J. Heckman, Ron Diris, Bas ter Weel & Lex Borghans (25 November 2014). Fostering and Measuring Skills. Improving Cognitive and Non-cognitive Skills to Promote Lifetime Success. OECD Education Working Papers.
http://www.oecd-ilibrary.org/education/fostering-and-measuring-skills_5jxsr7vr78f7-en.
Platform Onderwijs2032 (oktober 2015). Onderwijs2032: een voorstel Schets van het toekomstige onderwijs. pdf
Platform Onderwijs2032 (oktober 2015). Analyse dialoog pdf
Anthony Radice (August 2, 2015). The dangerous fantasy of generalised understanding. blog.
Edward L. Thorndike & Robert S. Woodworth (1901). The influence of improvement in one mental function upon the efficiency of other functions. Psychological Review, 8, 247-261. webpage
This is the classic study blasting away the notion that studying Latin, or mathematics, really is ‘learning to think’.
Bas ter Weel, Lex Borghans & Ron Diris (3-12-2014). Investeringen in persoonlijke ontwikkeling verbeteren sociaaleconomische uitkomsten. CPB Policy Brief 2014/08. Investeringen in persoonlijke ontwikkeling
http://www.cpb.nl/publicatie/investeringen-in-persoonlijke-ontwikkeling-verbeteren-sociaaleconomische-uitkomsten
Ben Wilbrink (1997). Levenslang leren en informatie- en communicatietechnologie (ICT). In T. T. D. Peetsma & M. L. L. Volman (Red.), Bevorderende en belemmerende factoren voor een leven lang leren. Explorarief onderzoek op microniveau (p. 171-185). Den Haag: Sdu Servicecentrum. ISBN 90 346 3541 1 webpagina.
Ben Wilbrink (2014). Al die teksten in onze eindexamens, waar komt dat fenomeen toch vandaan? Kan Sander Dekker precies 75 L zand in een kruiwagen scheppen? Van Twaalf Tot Achttien, Vakblad voor Voortgezet Onderwijs, 24, 28-30. concept-versie, met noten
Ben Wilbrink (21 oktober 2015). Leren denken door rekenen is 19e eeuw. webpagina.
http://www.benwilbrink.nl/projecten/hypothese6.htm
Ben Wilbrink (17 september 2015). 21st century skills: we can write and talk about them; they do not exist otherwise. 21st century skills are like fire without fuel. A fantasy. webpage http://benwilbrink.nl/literature/21st_century_skills.htm.
Ben Wilbrink & Marco Roos (1990). Strategic education policy and organizational structures in the educational sciences. ARHO & AWT, congrespaper EAIR Edinburgh.
http://benwilbrink.nl/publicaties/91S trategicScienceEAIR.htm
Daniel T. Willingham (2007). Critical Thinking. Why Is It So Hard to Teach?. American Educator, summer, 9-19 pdf