• thuis
• sitemap
• publicaties
• projecten
• het nieuwe leren
• competentiegericht leren
• mail

Het nieuwe leren?

Ben Wilbrink

Jenneke Kester (10 april 2007). Nieuwe leren is keihard werken. De Volkskrant html (€ 1,15)

• Zijn internationale scholen het grote voorbeeld waar competentiegericht leren geslaagd is? Dat mag dan volgens Jenneke zo zijn, ze zegt erbij dat er veel training en oefening van onderwizend personeel voor nodig is. En dat is het springende punt, niet? Goed stukje van deze docent, al moet ik de stelling over internationale scholen nog wel zien na te trekken. Het zijn vaak scholen met een berg geld om leuke dingen van te doen, bedenkt dat wel.

Het nieuwe leren staat volop in de belangstelling van journalisten, de inspectie, slachtoffers, zendelingen, onderzoekers, ouders, politici en wie en wat niet al. Het nieuwe leren is overigens geen vlag die een duidelijke lading dekt. Er valt van alles en nog wat onder, zoals een keten van scholen die het op de spits drijft, onderwijsbegeleidingsdiensten die er broodwinning in zien, onderwijsexperimenten, de tweede fase in het vo (studiehuis), onderwijskundige nieuwlichterij, managementfilosofie, en vul het verder maar in. Hoe hier het kaf van het koren te scheiden, dat is de hamvraag voor deze webpagina. In ieder geval valt de competenties-kwakzalverij als een afzonderlijk thema af te splitsen, hoewel het vaak in een adem met nieuw-leren gedachten voorkomt. Zie hier voor een pagina met literatuur over competenties, en enige annotatie daarbij.

Het nieuwe leren is ook een stroming in onderwijsland die verband houdt met andere maatschappelijke ontwikkelingen, en daarom ook in die context geplaatst en behandeld moet worden.

pagina   is breed opleiden beter?

In het hoger onderwijs is er sinds de verklaring van Bologna een ontwikkeling op gang gekomen die een hoog 'nieuw leren' gehalte lijkt te hebben: de nieuwe BaMa-structuur voor opleidingen in het hoger onderwijs drijft op een onuitgesproken filosofie dat breed opleiden beter is dan specifiek opleiden. Om bij het onderwerp te blijven: onderwijskundigen zijn nuttiger voor de samenleving dan ouderwets specifiek opgeleide leraren. Er zijn veel arbeidsmarktonderzoekers die uitgaan van de stelling dat breed opleiden een betere aansluiting op de arbeidsmarkt geeft dan specifiek opleiden. Maar is dat wel zo? In werkelijkheid zijn er heel andere mechanismen aan het werk: brede opleidingen trekken minder capabele studenten dan specifieke, en specifiek opgeleide hbo'ers en academici krijgen weliswaar lang niet altijd werk in hun eigen vakgebied, maar wel makkelijk daarbuiten. Als je naar die samenhangen niet zoekt, zul je ze met sociologisch of economisch onderzoek niet vanzelf vinden.
Zie de eigen pagina voor dit thema.

pagina   Een sectarische beweging?

Arjen Rienks (2005). Nepwetenschap is inspiratiebron nieuwe leren. De Volkskrant 3 oktober p. 7.

• Dit stukje van Rienks was een complete verrassing voor me. Ik had al wel verhalen gehoord over cursussen van het APS die lichter dan lucht waren, maar dit slaat alles: het APS doet doet ook in Amerikaanse goeroe's, zoals eenvoudig op de APS-website te constateren.
  De sectarische kant van het nieuwe leren vraagt een afzonderlijke behandeling, daarom is er een afzonderlijke pagina voor.

literatuur

Lizzy Tabbers schrijft in januari 2007 een ronkend stuk in de Volkskrant over vele kwaliteiten van het nieuwe leren. Ik heb voor dit soort proza geen goed woord over. Jo Nelissen gelukkig wel, hij reageert met een stukje dat de drogredenen in de propagande van Lizzy Tabbers zichtbaar maakt. Het nieuwe leren is niet nieuw, en het gata niet over leren. Het stuk heet 'Nieuw leren gaat niet over leren', en is gepubliceerd op 13 jauari 2007, Forum blz. 17.

Deanna Kuhn (1991). The skills of argument. Cambridge University Press.

• The work of Deanna Kuhn is an example of radical thinking about education and its contents, based on good research, only resembling some notions in the new learning movement
• Deanna Kuhn is director of the Education for Thinking Project (Teachers College, Columbia University). site

Deanna Kuhn (2005). Education for thinking. Harvard University Press.

• Focus on children in school. excerpt

• Caricatures of the Kuhn educational philosophy circulate in the 'new learning' movement in education. pagina

• Op zijn Hollands gezegd: Deanna Kuhn presenteert hier een evidence-based voorstel voor een radicale verandering van het onderwijs, waarin veel onderdeeln herkenbaar zijn omdat de beweging van het competentiegerichte leren ze heeft omarmd maar zonder de consequentie te trekken dat er een majeure kwaliteitsverbetering van onderwijs en lerarencorps voor nodig is. De competenzo's willen voor een dubbeltje op de eerste rang zitten, zeg maar.
• Dit boek van Kuhn is voor mij persoonlijk een bijzonder markant punt in mijn lange loopbaan van dagelijks kennisnemen van de onderwijsliteratuur. Het idee van wat goed onderwijsonderzoek, en zeker wat goed ontwikelingswerk in het onderwijs is, is erdoor gekanteld, zeg maar. Daarom ben ik bezig dit boek uitvoerig te bestuderen, samenvatten en annoteren, waarvan valt mee te genieten op www.benwilbrink.nl/literature/kuhn2005.htm

Monique Volman (2006). Het 'nieuwe leren': oplossing of nieuw probleem? Pedagogiek, 26, 14-25.

• Monique probeert een brug te bouwen tussen 'voor- en tegenstanders.'
• Nee, dit tijdschrift is nog volledig van de oude orde:geen online tekst, zelfs de Engelse summary niet.

Robert S. Siegler (2005). Children's Learning. American Psychologist, 60(8), 769-778. pdf [nb: Robert S. Siegler: Award for Distinguished Scientific Contributions. American Psychologist. 2005 Nov Vol 60(8) 767-769. Robert S. Siegler, recipient of the 2005 APA Award for Distinguished Scientific Contributions. A brief biography and a selected bibliography of Siegler accompany the citation.]

• abstractA new field of children's learning is emerging. This new field differs from the old in recognizing that children's learning includes active as well as passive mechanisms and qualitative as well as quantitative changes. Children's learning involves substantial variability of representations and strategies within individual children as well as across different children. The path of learning involves the introduction of new approaches as well as changes in the frequency of prior ones. The rate and the breadth of learning tend to occur at a human scale, intermediate between the extremes depicted by symbolic and connectionist models. Learning has many sources; one that is particularly promising for educational purposes is self-explanations. Overall, contemporary analyses show that learning and development have a great deal in common. (PsycINFO Database Record (c) 2005 APA, all rights reserved)

Robert S. Siegler (2003). Implications of cognitive science research for mathematics education. In Kilpatrick, J., Martin, W. G., & Schifter, D. E. (Eds.), A research companion to principles and standards for school mathematics (pp. 119-233). Reston, VA: National Council of Teachers of Mathmatics. pdf

Hope J. Hartman (Ed.) (2001). Metacognition in learning and instruction. Theory, research and practice. Dordrecht: Kluwer. contents

• Reflectie is een van de toverwoorden in het nieuwe leren, zijn Engelse pendant is metacognition, in Nederland ook wel als metacognitie gebruikt. Op tal van manieren is reflectie in dit boek aan de orde, prachtig voor wie reflectie hoog in het vaandel heeft, minder zo voor wie reflectie vooral een modeterm is die nogal eens armoede aan inhoud afdekt. En inderdaad, een klein beetje reflectie op de term reflectie leert dat reflectie op iets altijd ook reflectie op die reflectie toelaat, enzovoort en zo verder. Filosofen en sommige psychologen zal dit bekend voorkomen: het is geheel analoog aan de homunculus-veronderstelling, het mannetje in ons hoofd dat ons denken stuurt (en dat een mannetje in zijn hoofd .... ). Welnu, gewapend met dit reflectieve nzicht is het bij het lezen van dit boek onmiddellijk duidelijk dat op de meeste plaatsen de term metacognition makkelijk kan worden gemist, zonder dat de betreffende boodschap aan betekenis inboet. Dat is overigens ook de kritiek van Sternberg, die in een afsluitend hoofdstuk de voorafgaande bijdragen bespreekt en in een breder kader plaatst: dat van capaciteiten en expertise. Sternberg is Amerikaan genoeg om de kritiek niet scherp te verwoorden, heeft zelf de term metacognitie in zijn werk ook wel gebruikt, maar zijn boodschap is helder: we kunnen het zonder deze modieuze term, en laten we dat dan ook maar doen.
  Er ligt hier een zekere parallel met het gedoe over cognitieve doelen in het onderwijs, en hoe Benjamin Bloom en de zijnen dat in een taxonomie hebben uitgewerkt: in empirisch onderzoek blijkt die taxonomie onwerkbaar omdat leerlingen aan de hand van alleen hun gedragingen (antwoorden op toetsvragen) niet eenduidig op bepaalde niveaus zijn te plaatsen. Op dezelfde manieren glippen de metacognities je door de vingers als zilverzand.
  Als deze kritische analyse juist is, laten we zeggen 'als Sternberg gelijk heeft,' dan is er het risico dat buiten de wetenschap er over reflectie/metacognitie vooral veel flauwekul wordt beweerd. [De bijdrage van Sternberg blijkt volgens ERIC eerder gepresenteerd in Instructional Science, 1998, 26, 127-140.]

Willem Smit (2006). Traditioneel versus Probleem Gestuurd Onderwijs. Nederlands tijdschrift voor de Psychologie, 61, 24-31.

• Dit is een kritiek op de beweging van het nieuwe leren. Zie ook Kirschner e.a. 2006

Paul A. Kirschner, John Sweller and Richard E. Clark (2006). Why Minimal Guidance During Instruction Does Not Work: An Analysis of the Failure of Constructivist, Discovery, Problem-Based, Experiential, and Inquiry-Based Teaching. Educational Psychologist. pdf

• abstract Evidence for the superiority of guided instruction is explained in the context of our knowledge of human cognitive architecture, expert–novice differences, and cognitive load. Although unguided or minimally guided instructional approaches are very popular and intuitively appealing, the point is made that these approaches ignore both the structures that constitute human cognitive architecture and evidence from empirical studies over the past half-century that consistently indicate that minimally guided instruction is less effective and less efficient than instructional approaches that place a strong emphasis on guidance of the student learning process. The advantage of guidance begins to recede only when learners have sufficiently high prior knowledge to provide “internal” guidance. Recent developments in instructional research and instructional designmodels that support guidance during instruction are briefly described.
• Ik ben doende een zeer uitvoerige annotate van dit artikel te schrijven, zie hier
• Mogelijk heb ik me stevig in dit artikel vergist, enkele jaren terug schreef ik: Wow, dit artikel maakt bijna mijn webpagina over het nieuwe leren overbodig! Het artikel is stevig verankerd in de psychologische literatuur, wat het niet echt makkelijk leesbaar maakt. Het is de moeite waard om voor passages die niet meteen begrijpelijk zijn, de daar genoemde sleutelpublicaties zelf op te zoeken. Vaak is er online wel een kopie beschikbaar, of onderzoek dat voortbouwt op of gebruik maakt van dat artikel (Google op de "hele titel" van de publicatie, dus ook tussen aanhalingstekens plaatsen).
• Voor een kritiek, zie Deanna Kuhn ‘Is direct instruction an answer to the right question?’ Educational Psychologist, 42, 1-5 pdf

[NN] (2001). Problem Based Learning. Speaking of teaching/ Winter 2001, vol 11, no 1. pdf

links

De Stichting LeerplanOntwikkeling omarmt het nieuwe leren en competenties eveneens. Een mooie kapstok om van alles en nog wat aan op te hangen. SLO, waar zijt gij mee bezig? Zie bijv. Doorlopende leer- en zorglijnen vmbo - mbo. http://www.slo.nl/themas/00125/6b_Doorlopende_leer-_en_zorglijnen_vmbo-mbo.pdf [dode link? 1-2009].

pers

Aleid Truijens (10 februari 2009). Helaas, de trein was al vertrokken. De Volkskrant column p. 11.

Gonny ten Haaft (2004). Voorgezet onderwijs / Chillen op school. [Utrechtse middelbare school 'UniC'] Trouw deVerdieping 27-1-2004.

Gonny ten Haaft (2004). Onderwijsvernieuwing / Wild, wilder, wildst. Trouw deVerdieping 2-4-2004.

Gonny ten Haaft (2004). Onderwijsvernieuwing / Het nieuwe leren Trouw deVerdieping 9-11-2004.

Gonny ten Haaft (2005). Onderwijsvernieuwing / De diepgang ontbreekt. [Henriëtte Maassen - van de Brink] Trouw de Verdieping 20-6-2005.

Edwin Kreulen en Harriët Salm (2005). Onderwijsdebat / Leren rekenen kan in 20 weken. [Luc Stevens] Trouw deVerdieping 22-6-2005.

Gonny ten Haaft (2005). Na eerste jaar Unic zijn leerlngen enthousiast. Trouw deVerdieping 18-7-2005

Politiek

Tweede kamer commissie onderwijs 24 januari 2006 steno-verslag http://www.tweedekamer.nl/images/TK040-0506_tcm71-92423.doc [dode link? 1-2009]

http://www.tweedekamer.nl/nieuws/kamernieuws/vragenuur_30_januari.jsp [dode link? 1-2009] Vragenuur 30 januari 2007

• "Dhr. Dibi (GroenLinks) aan de minister en de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over het nieuwe leren en over de noodklok die scholieren en studenten luiden over het nieuwe leren."
• Hier nemen de partijen, behalve CDA en ChristenUnie, zich voor om een parlementair onderzoek te starten naar de onderwijshervormingen van de laatste decennia, n.a.v. het studentenprotest van vrijdag jl. tegen de lapzwanzige opzet van competentiegericht leren en andere nieuwigheden in het onderwijs. De griffie van de TK gaat een opzet voor het onderzoek uitwerken.

      http://www.benwilbrink.nl/projecten/hetnieuweleren.htm